donderdag 24 november 2011

De verloren zoon


Al jaren koester ik een stille liefde voor de collectie tekeningen en prenten van het museum. Zoveel moois en toch zo zelden voor bezoekers te zien. De kwetsbare bladen zijn opgeborgen in dozen en ladekasten, zodat ze niet blootgesteld worden aan daglicht. Daardoor heb je vaak geen idee waar je precies moet zoeken als je een afbeelding hebt van een tekening of prent, die geen enkel aanknopingspunt biedt met een beschrijving in de collectieregistratie.
Zo’n geval lag al zeker een jaar op de hoek van mijn bureau, in de vorm van een kleurenprintje van een aquarel uit onze collectie. En wat voor een! Een niet geïdentificeerd Hollands handelsschip in de Baai van Nagasaki, met twee Japanse scheepjes in de baai en op de voorgrond de daken van de gebouwen op het eilandje Deshima. Een prachtige aquarel waarvan de maker niet bekend is, maar die op grond van de overeenkomsten in stijl en onderwerp kan worden toegeschreven aan de Japanse kunstenaar Kawahara Keiga.
En daar begon het probleem. Onder die naam staan zeven aquarellen in de collectie geregistreerd, maar geen enkele die matchte met de tekening die ik zocht. Ook zoeken op trefwoorden als “Nagasaki” of “Deshima” leverden niets op. Het hele prentendepot doorzoeken naar zo’n tekening heeft dan geen zin; even laten liggen en hopen op het toeval en een forse dosis geluk is dan het parool.
Het was het wachten waard: gistermiddag kwam afdelingshoofd Ben met een tekening aanzetten, die niet overeenkwam met de beschrijving en het plaatje in de collectieregistratie. Of ik dat kon corrigeren en aanvullen. En jawel: het was de betreffende aquarel. Mét inventarisnummer. Nu konden we kijken wanneer de aquarel was verworven en van wie. Het blad blijkt in 1925 te zijn aangekocht en stond in het jaarverslag vermeld als een “Japansche teekening in kleuren van een Hollandsche bark, liggende op een Japansche Reede”. Daarvan was in de collectieregistratie de beschrijving gemaakt: “Een Nederlands koopvaardijschip (fregat?) ten anker.” Een kunstenaarsnaam was niet vermeld.
Met zo’n beschrijving kun je alle kanten op; geen wonder dat systematisch zoeken weinig opleverde. Dankzij het toeval kwam de tekening dan toch tevoorschijn en was het ook mogelijk om haar toe te schrijven aan een kunstenaar. We blijken dus niet zeven werken van Keiga te hebben, maar acht.
Soms is het leven zó mooi…

Geen opmerkingen:

Een reactie posten