vrijdag 21 januari 2011

Onderzoek als werkverschaffing


Onder normale omstandigheden is het zo dat de directeur zijn medewerkers aan de arbeid zet in plaats van omgekeerd. De afgelopen tijd heb ik het genoegen mogen smaken dat de directeur van het Maritiem een klus voor mij moest opknappen. Als redactielid van het Rotterdams Jaarboekje – de al meer dan een eeuw verschijnende jaarlijkse bundel met bijdragen, gewijd aan de geschiedenis van Rotterdam – was mij gevraagd onze directeur te strikken voor een maritiem artikel. Directeuren zijn echter drukbezette mensen en uitgebreid archiefonderzoek zat er dus niet in. Een snelle brainstorm tussen ons tweeën in de gang voor de directiekamer leidde tot het idee om de positie van het Maritiem Museum in de wereld in het algemeen, meer specifiek in Nederland en in Rotterdam in het bijzonder als onderwerp te nemen voor een artikel. Daarvoor hoefde geen eindeloze speurtocht in de archieven op touw te worden gezet. Jaarverslagen, correspondentie en zelfs oral history van oud-medewerkers waren immers al in eigen huis – en dus onder handbereik.
Met de hem kenmerkende voortvarendheid pakte onze directeur het onderzoek aan. Hij heeft het geweten – en ik ook. Regelmatig zag ik hem door het gebouw snellen met een stapel jaarverslagen en een notebook onder de arm, af en toe een verwijtende blik mijn kant uitwerpend – als aanstichter van alle kwaad.

[Burgemeester Opstelten en Nedlloyd-bestuursvoorzitter Haddo Meijer metselen een oorkonde in bij de nieuwe Nedlloydvleugel van het Maritiem Museum, mei 2004]

De toezegging dat ik het bijbehorende illustratiemateriaal bij elkaar zou zoeken en een bemoedigend woord op zijn tijd hielden het moreel bij de schrijver hoog. En nu is het klaar: een goed geschreven artikel, waarin de argeloze belangstellende lezer een compleet beeld krijgt van meer dan anderhalve eeuw maritiem verzamelen in Rotterdam – en de meer ingewijde lezer tussen de regels door heel wat te weten komt over het maritiem-museale wel en wee van de afgelopen decennia. Maar wél tussen de regels door, want, zoals dat zo vaak met hedendaags onderzoek gaat: de écht leuke dingen uit het recente verleden worden niet opgeschreven. Dat is voer voor latere historici…

Het Rotterdams Jaarboekje is een uitgave van het Gemeentearchief Rotterdam, in samenwerking met het Historisch Genootschap Roterodamum. Het jaarboekje 2010 (11de reeks, 7de jaargang) verschijnt eind dit jaar. Het jaarboekje is voor leden van Roterodamum gratis verkrijgbaar.