“Hoe registreer je zoiets nou in Adlib?” vroeg mijn oudste zoon belangstellend – maar wel enigszins cynisch – tijdens een gezinsuitje naar het Openluchtmuseum. Adlib is ons digitale collectieregistratieprogramma en het “zoiets” was een Hollands hoen, dat in een kippenren naast de Staphorster boerderij rondscharrelde. Op het gaas hing een naambordje van het beest, voorzien van het museumlogo. Klaarblijkelijk maakte het dier deel uit van de museumcollectie.
Los van het obligate grapje dat het inventarisnummer wel op het ringetje om zijn poot zou staan, heb je twee mogelijkheden om het beest te catalogiseren. Het dier kan in de collectieregistratie omschreven staan als Hollands hoen of als: hoen, Hollands. Dit lijkt geneuzel, maar er zit nogal wat aan vast. Ga je zoeken op de website van het Openluchtmuseum, dan vind je bij de eerste term alles wat met “Hollands” te maken heeft. In het geval van het Openluchtmuseum is dat het zakje oud-Hollands snoep in het picknickkoffertje van de bakker, het Hollands gedestilleerd in het drankenarrangement, oud-Hollandse gerechten, de Snoeperij Hollands koekdippen (te boeken vanaf 20 personen), de thematentoonstelling “Hollandse Nieuwe” en zo meer.
Zoek je daarentegen op Hoen, dan leer je dat het Openluchtmuseum wel meer dan tien verschillende hoenderrassen heeft rondlopen, waaronder de Assendelfter, Chaamse hoenders, het Drentse hoen, het Twentse hoen, het Hollandse kuifhoen – dat zal ‘m wel zijn – het Nederlandse baardkuifhoen, de Kraaikop en de Noordhollandse blauwe. En dat alles in nauwe samenwerking met de Nederlandse hoenderclub, dus volledig diervriendelijk en verantwoord. Toch?
In het geval van het Hollands hoen heb je twee mogelijkheden tot zoeken met totaal verschillende resultaten. Die overzichtelijke luxe hebben we in het Maritiem Museum helaas niet altijd. Dat bleek onlangs weer eens, toen de directeur om een overzicht vroeg van alle objecten die te maken hebben met de Holland-Amerika Lijn, liefst voorzien van een korte beschrijving en een fotootje.
En dan begint de ellende, want Holland Amerika Lijn (met drie losse woorden) is slechts één van de manieren waarop deze rederij in de collectieregistratie is aangegeven. Daarnaast zijn er nóg -tig mogelijkheden waarop je kunt zoeken: met en zonder koppelteken, op zijn Nederlands of op zijn Engels, al dan niet afgekort (“Holl. Am. Lijn” of “HAL”/”H.A.L.”), de officiële aanduiding Nederlands Amerikaanse Stoomvaart Maatschappij (al dan niet met koppelteken, één of twee sch’s, Stoomvaart Maatschappij als twee losse woorden of als één woord, al dan niet afgekort – all in all meer dan vijftien verschillende spellingwijzen. Ga er maar aanstaan!
Rederij Van Nievelt Goudriaan is ook zo’n leuke: met een t of een d op het eind, met of zonder komma tussen Nievelt en Goudriaan, & Co of en Co, al dan niet gevolgd door Stoomvaart Maatschappij (met of zonder NV of N.V.), etc. Keus uit veertien varianten…
Een van de klussen voor het komende jaar is om hier de bezem door te halen. Hoe eenduidiger de aanduidingen zijn, hoe gemakkelijker en sneller het voor u wordt om te vinden wat u zoekt. Hetzelfde geldt voor de aanduidingen van personen – kunstenaars, eigenaars, reders, historische personen, enz. – die volgens de meest uiteenlopende spellingwijzen in het systeem zitten. De afdeling Informatiebeheer van het Maritiem Museum probeert dit samen met de collega’s van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Die worstelen namelijk met hetzelfde probleem. Met in totaal 70104 persoonsnamen en 4745 instellingsnamen in onze database is er voorlopig voldoende werk aan de winkel! En u hebt daar als bezoeker van Maritiem Digitaal op termijn veel gemak van.
Overigens hebben we – mocht u het nog willen weten – 5365 gerelateerde HAL-objecten in de collectie. Met de noodzakelijke basisgegevens en een fotootje erbij in totaal 1347 A4’tjes. De directeur hoefde geen uitdraai te hebben van de lijst; een PDF-bestand op een USB-stick was ook goed…
En voor wie de glorie van de Holland Amerika Lijn, de NASM, de HAL – of welke andere benaming uw voorkeur heeft – nog eens wil herbeleven: eind maart 2013 opent in het Maritiem Museum een tentoonstelling waarvan de voorlopige titel Cruisevaart luidt. Droom weg bij de luxe aan boord, laat u eens lekker verwennen en laat het u verder een zorg zijn hoe de naam van de rederij nu precies wordt gespeld!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten