donderdag 31 mei 2012

Groeten uit Moddergat


Niets blijkt moeilijker te zijn dan het verzinnen van een originele naam voor je schip. Ga maar eens een tijdje rondhangen op een van de bruggetjes over de Rotte, of slenter maar eens een uurtje stroomafwaarts langs de Maas: tien tegen één dat je bij de Rotte scheepsnamen tegenkomt als '’t Kon Amper', 'Corrie II', 'Moeders Droom' of (actueel!) 'Titanic'. Langs de Maas en de Nieuwe Waterweg vind je dan weer namen als 'Zagri 23', 'Trader of the Seas' of 'Baltic Energy'. Daar loop je als bootjesliefhebber niet warm voor.
Ook in vroeger tijden werd geworsteld met de vraag hoe je je schip moest dopen. Veel fantasie kwam daar vaak echter niet aan te pas. Dat bleek maar weer eens op een onverwachte plek, namelijk op de Waddendijk bij Moddergat. Vraag in Rotterdam aan een willekeurige voorbijganger of hij weet waar Moddergat ligt en je wordt glazig aangestaard. Vraag het aan een kenner van de Nederlandse visserij en hij begint direct over de grote ramp van 6 maart 1883, toen bij een zware storm vrijwel de gehele vissersvloot van dit Friese vissersplaatsje ten onder ging. Zeventien schepen vergingen, 83 bemanningsleden lieten het leven en Moddergat werd in armoede en rouw gedompeld.
75 jaar na de ramp werd op de dijk een stenen gedenkteken opgericht. Later werd er een aantal stenen tafels bijgeplaatst, met daarin uitgehakt de namen van de schepen en de verdronken opvarenden. En als je daar staat en die namen leest, kom je tot de conclusie waarmee dit stukje begon. Lees even mee: de ‘Vrouw Trijntje’, de ‘Nooitgedacht’, de ‘Zeldenrust’, ‘De Klopper’, ‘De Jonge Willem’, een tweede ‘Nooitgedacht’, ‘De Twee Gebroeders’, ‘De Vier Gebroeders’, ’De Jonge Dirkje’, ‘De Twee Gezusters’, ‘De Jonge Wealtjes’, ‘De Vier Gezusters’, nogmaals ‘De Twee Gebroeders’, alwéér ‘De Twee Gebroeders’, ‘De Drie Gebroeders’, ‘De Vrouw Jeltje’ en ‘De Jonge Marten’. Dat zijn heel wat broers en zussen bij elkaar!
Familierelaties, wensdromen en gemoedsstemmingen – Zeldenrust, Nooitgedacht – vormden klaarblijkelijk de grootste inspiratiebron voor schippers bij het bepalen van de naam van hun schip. Net als tegenwoordig bij de bootjes op de Rotte. Het meest navrante voorbeeld van een in een scheepsnaam vervatte wens is echter fictief: de logger ‘Op Hoop van Zegen ’uit het gelijknamige toneelstuk van Herman Heijermans, geschreven zeventien jaar na de ramp in Moddergat. Meer nog dan die ramp staat Heijermans’ drama model voor de maatschappelijke misstanden en de armoede onder de visserlui aan het eind van de negentiende eeuw. Vandaar dat de uitdrukking “De vis wordt duur betaald” bekender is geworden dan de tekst op het Moddergatse monument – maar die is dan ook in het Fries!
Meer weten over Moddergat? Zie: www.paesens-moddergat.nl en www.museummoddergat.nl